Türkiye'de Alışveriş Merkezi (AVM) sektörü, sürdürülebilirlik konusunda kritik bir dönüm noktası olarak nitelendirilebilecek önemli bir adım attı. Alışveriş Merkezleri ve Yatırımcıları Derneği (AYD) ve Akademetre Research ortaklığında geliştirilen "AVM Sürdürülebilirlik ve Enerji Endeksi" Maslak Orjin Plaza'da gerçekleştirilen kapsamlı bir toplantıyla kamuoyuna duyuruldu. Bu girişim, Türkiye'deki AVM sektörünün enerji tüketimi ve karbon ayak izini sistematik biçimde ölçen ilk kapsamlı endeks çalışması olma özelliğini taşıyor.
Endeks, alışveriş merkezlerinin elektrik, su ve doğalgaz tüketimi gibi temel enerji kaynaklarını analiz ederek, toplam kapalı alan (TKA), ortak kullanım alanı (OG) ve kiralanabilir alan (GLA) açısından detaylı raporlamalar sunuyor. Bu doğrultuda Türkiye genelindeki 13,9 milyon metrekare kiralanabilir alan üzerinden yapılan ölçümlerde, sektördeki AVM'lerin yaklaşık yüzde 20'sinin aktif katılımıyla oluşturulan veri havuzu sayesinde önemli bulgular elde edildi.
Ortaya konan verilere göre, Türkiye’de AVM’lerin ortalama karbon ayak izi yılda metrekare başına 65,4 kgCO₂e düzeyinde gerçekleşti. Bu oranın büyük bölümünü elektrik kaynaklı karbon salınımı oluştururken (63,6 kgCO₂e/m²/yıl), doğalgaz kaynaklı salınımın çok daha düşük seviyelerde olduğu gözlemlendi (1,56 kgCO₂e/m²/yıl). Bu değerlerin uluslararası standartlarla kıyaslanması sonucunda, Türkiye’deki AVM’lerin karbon emisyonları açısından dünya ortalamasının altında bir performansa sahip olduğu belirlendi. Enerji verimliliği açısından henüz adım atmamış alışveriş merkezlerinin dünya genelinde 100-150 kgCO₂e/m²/yıl seviyesinde emisyona neden olduğu düşünüldüğünde, Türkiye'nin mevcut durumu umut verici olsa da sürdürülebilirlik açısından gelişime açık olduğu net şekilde anlaşılıyor.
Toplantıda konuşan AYD Başkanı Nuri Şapkacı, sürdürülebilirliğin artık bir seçenek değil, zorunluluk haline geldiğini ve sektörün tüm paydaşlarıyla iş birliği içerisinde hareket ederek kapsamlı bir sürdürülebilirlik yol haritası oluşturduklarını vurguladı. AYD Sürdürülebilirlik Komitesi Başkanı Cem Eriç ise somut aksiyonların önemine dikkat çekerek sektörün karbon ayak izini azaltma noktasında net hedefler belirleyip uygulama aşamasına geçeceğinin altını çizdi.
Endekste yer verilen çarpıcı gelişmelerden biri ise Güneş Enerji Sistemleri (GES) yatırımları oldu. GES kullanan AVM'lerde ortak alan elektrik tüketiminin %40,3 gibi önemli bir kısmının yenilenebilir enerji kaynaklarından sağlandığı kaydedildi. Bu durum, AVM’lerin karbon ayak izinde yıllık yüzde 20’ye varan bir azalma sağlama potansiyelini ortaya koydu. Bu, sektörde yenilenebilir enerji dönüşümünün hızlı ve etkili biçimde ilerlediğinin önemli bir göstergesi.
Sektör Gelişmelerine Yorumumuz
Tüm bu bulgular ve girişimler, sektördeki sürdürülebilirlik bilincinin artması açısından oldukça kritik öneme sahip olsa da uygulanabilirlik ve uzun vadeli etki açısından bazı soruları da beraberinde getiriyor. AVM'lerin enerji tüketiminde sürdürülebilir uygulamaları kalıcı hale getirebilmesi için bu endeks çalışmasının şeffaflığının ve sürekliliğinin sağlanması şart. Ayrıca, elde edilen verilerin sektördeki tüm oyuncular tarafından benimsenip, aksiyon planlarının düzenli olarak takip edilmesi büyük önem taşıyor. Devlet teşvikleri ve hukuki düzenlemelerin eşlik etmemesi halinde, kısa vadede başarılı görünen girişimlerin uzun vadede sürdürülebilirliği tartışmalı kalabilir.
Tüm bunlara rağmen, "AVM Sürdürülebilirlik ve Enerji Endeksi" Türkiye’nin sürdürülebilirlik alanında attığı umut verici bir adım. Ancak gerçek sürdürülebilirlik için endeksin sadece başlangıç noktası olarak değerlendirilip, sektörde zihinsel bir dönüşümün de gerçekleşmesi gerekiyor. Bu dönüşüm sağlandığı takdirde, endeks sadece rakamları ortaya koyan bir ölçüm aracı değil, kalıcı ve etkili bir sürdürülebilirlik kültürünün önemli bir taşıyıcısı olacaktır.
Comments