Birleşik Krallık hükümeti, ülkenin 100 milyar sterlin değerindeki tasarım sektörünü güçlendirmeyi hedefleyen kapsamlı bir reform için düğmeye bastı. Fikri Mülkiyet Ofisi (UK IPO), 4 Eylül 2025’te başlattığı 12 haftalık danışma süreciyle, onlarca yıldır yapılacak en büyük değişikliğe hazırlanıyor. Süreç 27 Kasım 2025’e kadar devam edecek.
Ekonomiye 100 Milyar Sterlin Katkı
İngiltere’de moda, dijital tasarım, mühendislik ve endüstriyel ürünleri kapsayan tasarım sektörü her yıl yaklaşık 80 bin işletme ve 2 milyon istihdamla ekonomiye 100 milyar sterlinlik katkı sağlıyor. Ancak özellikle küçük işletmeler ve bağımsız tasarımcılar, mevcut sistemin karmaşık ve erişimi zor olduğundan şikâyet ediyor.
Hedeflenen Beş Reform Alanı
Danışma belgesinde öne çıkan reform başlıkları şöyle:
Tasarım hırsızlığıyla mücadele: Yenilik veya özgünlükten yoksun tasarımları engellemek için yeni inceleme yetkileri ve kötü niyetli başvurulara karşı düzenlemeler.
Süreçlerin basitleştirilmesi: Farklı tasarım koruma türlerinin uyumlu hale getirilmesi, 18 aya kadar gizlilik ertelemesi hakkı ve daha net rehberlik.
Brexit sonrası boşlukların giderilmesi: Tek açıklamayla hem AB hem de İngiltere pazarında otomatik koruma sağlanamamasından doğan zorluklara çözüm.
Adalete erişim: Küçük işletmeler için daha uygun maliyetli olacak şekilde Fikri Mülkiyet Girişim Mahkemesi bünyesinde “küçük davalar” yolunun açılması.
Dijital çağa uyum: Başvurularda video ve CAD dosyalarının kabul edilmesi, sanal ve animasyonlu tasarımların korunması ve yapay zekâ ile üretilen tasarımların geleceği.
Paydaşlardan Güçlü Destek
Sektör temsilcileri reformu “tarihi fırsat” olarak nitelendirdi.
Minnie Moll, Design Council CEO’su:
“Design Council, Hükümet’in Birleşik Krallık tasarım koruma sistemini dönüştürme ve modernize ederek tasarım ekonomisindeki herkesin ihtiyaçlarını karşılayacak şekilde basitleştirme hedefini güçlü bir şekilde memnuniyetle karşılıyor. Bu danışma süreci, sektörümüzün değer verdiği ileri görüşlü bir yaklaşımı temsil ediyor – tasarımın ekonomiye yaptığı hayati katkıyı ve yaratıcılığı ve yeniliği artırma fırsatlarını tanıyan bir yaklaşımı.
“Hükümet’in sistemi basitleştirme ve modernize etme hedefi, topluluğumuza fayda sağlayacaktır. Her disiplinde 250 Design Council Uzmanı’ndan oluşan ağımız aracılığıyla, danışmanın tasarımcıların pratik bilgilerinden yararlanmasını sağlayacak ve bu önemli değişiklikleri şekillendirmek için gerçek dünya deneyimini sunacağız.”
Dan Guthrie, Alliance for Intellectual Property Genel Müdürü:
“Fikri mülkiyet koruması, çoğunluğu mikro ve küçük işletmeler olan tasarım topluluğu için hayati öneme sahiptir; bu işletmeler genellikle haklar sisteminin karmaşıklığını yönetmek için yeterli kaynağa sahip değildir. Hükümet’in danışma sürecini memnuniyetle karşılıyoruz ve herhangi bir sonucun, yaratıcılıklarını savunmaları için sağlam ve erişilebilir bir yasal çerçeve sunmasını umuyoruz.”
Dids Macdonald OBE, Anti Copying in Design Kurucu Ortak ve Başkanı:
“Etkili fikri mülkiyet koruması, tasarım ekonomisi için kritik öneme sahiptir; özellikle 1,97 milyon tasarımcı ve tasarım becerisine sahip kişi arasında çoğunluğun tek başına, mikro veya küçük yaratıcı girişimciler olması ve karmaşık, maliyetli Fikri Mülkiyet hakları sistemini yönetme konusunda sınırlı kaynaklara sahip olması göz önüne alındığında. 2022 Tasarımlar Çerçeve Görüş Çağrısı’ndan elde edilen kanıtlar bu dengesizliği ortaya koymuş ve reform ihtiyacını pekiştirmiştir.
“Hükümet’in ve Fikri Mülkiyet Ofisi’nin 2011’den bu yana ACID ile etkileşimini tanımasını memnuniyetle karşılıyoruz. Tekrarlayan ‘David & Goliath’ ihlallerini önlemek için daha güçlü, erişilebilir bir çerçeve ve etkili caydırıcı mekanizmalar gereklidir. Tasarım haklarının IP yasasında ‘fakir kuzen’ veya ‘Sindirella hakkı’ olarak görülmekten çıkarılması ve ihlalin hırsızlık olarak ele alınması önemli bir ilk adım olacaktır.”
The Chartered Institute of Trade Mark Attorneys (CITMA) Başkanı:
“Üyelerimiz tasarım haklarının faydalarını ve potansiyelini ilk elden biliyor. Ayrıca, bu hakların uygulanmasının giderek zor ve maliyetli hale geldiğini de biliyorlar; çoğu zaman telif hakkı ile ilgili karmaşık davalarla bu boşluklar doldurulmaya çalışılıyor. Bu nedenle tasarım sistemi reform için uygun bir noktada.
“Hükümet’in Birleşik Krallık tasarım koruma sisteminin modernizasyonu konusundaki danışmasını memnuniyetle karşılıyoruz ve geniş IP profesyoneli üyelerimiz, sistemde önerilen değişikliklere ve iyileştirmelere katkıda bulunmayı dört gözle bekliyor. IPO ve diğer paydaşlarla birlikte, Birleşik Krallık için net ve bütünleşik bir tasarım ortamı oluşturulmasına yardımcı olmayı umuyoruz.”
Bobby Mukherjee, Chartered Institute of Patent Attorneys (CIPA) Başkanı:
“CIPA, Hükümet’in Birleşik Krallık tasarım rejimini modernize etmek için başlattığı büyük danışmayı memnuniyetle karşılıyor. Üyelerimizin bu açık, kanıta dayalı danışmaya katılması ve öneriler hakkında pratik görüşlerini sunması önemlidir. Bu nedenle Hükümet’in geleceği tasarlamasında önemli bir ortak olmayı dört gözle bekliyoruz.”
Sarah Vaughan, IP Federation Başkanı:
“IP Federation, tasarımların korunması için yasal çerçevenin gözden geçirilmesine Birleşik Krallık Hükümeti’ne yardımcı olma fırsatını memnuniyetle karşılıyor. Tasarımların korunması, yeniliği teşvik etmenin hayati bir bileşenidir ve bu incelemenin Hükümet’e tasarım yasasını basitleştirme ve modernize etme fırsatı sunduğuna inanıyoruz; sistemin sağlam, dengeli ve maliyet etkin kalmasını sağlarken.”
John Coldham, Gowling WLG Hukuk Bürosu Ortak ve Markalar & Tasarımlar Bölüm Başkanı:
“Bu, Birleşik Krallık tasarım hukuk rejiminin on yılı aşkın süredir yapılan ilk kapsamlı incelemesidir ve temsil ettiğimiz tasarımcılar ve tasarım odaklı işletmeler adına bunun gerçekleşmesinden memnuniyet duyuyoruz. Tasarım hukuku iyi çalışıyor, ancak Brexit, teknolojik yenilik ve modern dünyaya uygun olma ihtiyacı bu incelemeyi zamanında ve önemli kılıyor. Tüm tasarımcıların ve tasarım odaklı işletmelerin önerileri dikkatle incelemesini ve yorum yapmasını teşvik ediyorum.”
Paul Alger MBE, UK Fashion and Textile Association Uluslararası İş Direktörü:
"Tasarım koruması, özellikle AI gibi yeni teknolojiler yaratıcı çalışmaların korunması için yeni zorluklar oluşturduğunda, Birleşik Krallık yaratıcı moda ve tekstil sektörü için hayati öneme sahiptir.
“UK Fashion & Textile Association bu danışmayı memnuniyetle karşılıyor ve IPO ile birlikte çalışarak, İngiltere’deki yaratıcıları destekleyen sağlam tasarım hakları ve etkili koruma mekanizmalarının oluşturulmasını sağlamaya kararlıdır.”
Ben Massey, Ulusal Kuyumcular Derneği CEO’su:
“Kuyumculuk ve ilgili sektörler yaratıcılık ve özgün tasarım üzerine inşa edilmiştir ve tasarım korumasını güçlendirmek için bu danışmayı memnuniyetle karşılıyoruz. İngiltere Kuyumculuk, Gümüş İşleme ve İlgili El Sanatları Yuvarlak Masası, hükümetin küçük kuyumcuları ve tasarımcıları eşsiz yaratımlarını korumada daha iyi destekleme yollarını araştırmasını memnuniyetle karşılıyor.
“İster karmaşık el oyması parçalar, ister son teknoloji CAD sistemleri olsun, sektörümüz ustalık ve özgün düşünce ile gelişir. Güçlü ve erişilebilir tasarım koruması, yaratıcı topluluğumuzun güvenle gelişmesini sağlar. Tüm kuyumcuları, gümüş işçilerini ve ilgili el sanatları profesyonellerini görüşlerini paylaşmaya ve sektörümüz için tasarım korumasının geleceğini şekillendirmeye davet ediyorum.”
Angela Bardino, British Institute of Interior Design Başkanı:
“British Institute of Interior Design, hükümetin tasarım koruma yasalarını gözden geçirmesini destekliyor ve bunu sektörümüz için sistemi modernize etme açısından olumlu bir fırsat olarak görüyor. İç mimarlar, tasarımlarının bir parçası olarak özgün mobilyalar, aydınlatmalar, tekstiller ve diğer benzersiz unsurlar yaratıyor ve bunların etkili şekilde korunması gerekiyor. Mevcut çerçevenin, özellikle daha küçük uygulamalar için basitleştirilme potansiyeli bizi cesaretlendiriyor. Tüm iç mimarları, sektörümüz için daha iyi tasarım korumasının şekillendirilmesine yardımcı olmak üzere bu danışmaya katılmaya teşvik ediyoruz.”
Helen Brocklebank, Walpole CEO’su:
“Güçlü bir fikri mülkiyet çerçevesi, Birleşik Krallık lüks sektörünün yıllık 81 milyar sterlin değerindeki ekonomiye katkısını destekleyen, istihdam yaratan, yatırım çeken ve büyümeyi teşvik eden önemli bir unsurdur.
“Lüks markalar, ürünlerinin benzersiz görsel yönlerini korumak için tasarım haklarına dayanır. Bu IP haklarının korunması ve geliştirilmesi, Birleşik Krallık’ın lüks işletmeler için dünyanın en iyi yeri olarak konumunu korumak için elzemdir. Walpole üyelerini ve tüm lüks markaları bu danışmaya katılmaya davet ediyorum.”
Chris Williamson, Royal Institute of British Architects Başkanı:
“Hükümet’in tasarım korumalarını güçlendirme konusundaki danışmasını memnuniyetle karşılıyoruz ve tüm RIBA üyelerini yanıt vermeye teşvik ediyoruz.
“Britanya mimarlığı ve mimarları dünya çapında tanınır ve küresel bir başarı hikayesidir. Mimarlık, ülkemizin yaratıcılığının ve kültürel öneminin en görünür ifadelerinden biridir ve ekonomi için önemli bir katkı sağlar. Ancak yaratıcılığı, fikri mülkiyeti ve tasarımları doğru şekilde korumak için tasarım korumasının desteklemesi gerekir. RIBA, tasarım korumasının üyelerimizin çalışmalarını desteklemesini sağlamak için hükümetle çalışmayı dört gözle bekliyor.”
Helen Dickinson OBE, British Retail Consortium CEO’su:
“British Retail Consortium, Birleşik Krallık tasarım koruma sisteminin modernizasyonu konusundaki hükümet danışmasını memnuniyetle karşılıyor. Tasarım, perakende başarısının temelidir – yenilikçi ambalajlardan mağaza düzenlemelerine ve müşteri deneyimini geliştiren dijital arayüzlere kadar. Perakende üyelerimiz, ürünlerini farklılaştırmak ve hem fiziksel hem de dijital kanallarda yeniliği teşvik etmek için etkili tasarım korumasına bağımlıdır. Tüm perakendecileri, bu danışmaya aktif katılmaya ve görüşlerinin doğru şekilde anlaşılmasını sağlamaya teşvik ediyoruz.”
Fikri Mülkiyet Bakanı Feryal Clark, reformların önemine dikkat çekerek şunları söyledi:“Mini’den Burberry’ye, Londra metrosu haritasına kadar İngiliz tasarımları yaratıcılığıyla dünyaca ünlü. Bu değişiklikler, her ölçekten tasarımcının eserlerini daha kolay korumasına yardımcı olacak ve Birleşik Krallık’ı tasarım yatırımı için küresel bir merkez haline getirecek.”
UK IPO CEO’su Adam Williams da, “Sistem yalnızca bugüne değil, hızla gelişen geleceğe de hazır olmalı” diyerek sürecin önemini vurguladı.
Bu danışma, Birleşik Krallık’ın tasarım hukukunu dijital çağa uygun hale getirme, yenilikçiliği destekleme, korumayı güçlendirme ve adalete erişimi kolaylaştırma hedeflerine yönelik en kapsayıcı reforma işaret ediyor. Sistem, karmaşıklıktan ve belirsizlikten arındırılarak, tasarımcıların ve küçük işletmelerin daha rahat hareket edebilecekleri bir yapıya kavuşacak.
Sürece Nasıl Katılabilirsiniz?
Danışma, tasarımcılar, işletmeler, hukukçular ve sektör temsilcileri dahil tüm paydaşlara açık. Görüşler, 27 Kasım 2025’e kadar UK IPO’nun resmi web sitesi üzerinden iletilebilecek.
Bu adım, İngiltere’nin tasarım korumasında onlarca yıldır görülebilecek en büyük dönüşümü etkileme fırsatını sunuyor.
Yorumlar